حسابداری پیمانکاری چیست؟ شرکت های پیمانکاری نوعی از شرکت ها هستند که با در برگرفتن افراد حقیقی و حقوقی به انجام دادن فعالیت هایی از جمله تهیه، حمل و باربری، نصب، ساخت و اجرا می پردازند و این کار را بر اساس تجربه، توان مالی و نیروی انسانی خود انجام می دهند و می توانند پروژه های گوناگون را در زمینه های ذکر شده عهده دار شوند. پیمانکار نیز به شخصی حقیقی یا حقوقی گفته می شود که این وظایف را بر عهده دارد. در این مقاله به مفهوم حسابداری پیمانکاری پرداخته شده است.

حسابداری پیمانکاری چیست؟

حسابداری پیمانکاری را می توان در 11 دسته قرار داد:

☑️ ساختمان

☑️ راه و ترابری

☑️ صنعت و معدن

☑️ تاسیسات و تجهیزات

☑️ کشاورزی

☑️ آب

☑️ مرمت آثار باستانی

☑️ کاوش‌های زمینی

☑️ ارتباطات

☑️ نفت و گاز

☑️ نیرو

در هر یک از این دسته ها آنچه که از همه مهم تر است بررسی به امور مالی و سیستم حسابداری مدرن است که دربرگیرنده اطلاعات مالی گوناگونی است و آن را به مدیران و عوامل مرتبط تحویل می دهند. برای استفاده از این اطلاعات لازم است یکسری موارد حتما در آن مورد بررسی قرار بگیرد تا نهایتا از طریق این اطلاعات فرآیند تصمیم گیری آغاز شود. دو ویژگی مهم که لازم است اطلاعات پیمانکاری آنها را شامل شود و در کیفیت تصمیمات نهایی تاثیرگذار است به شرح زیر می باشد:

◀️ مربوط بودن

◀️ قابل اتکا بودن

که این دو ویژگی باعث افزایش یا کاهش کاربردی بودن اطلاعات حسابداری می شود. سیستم پیمانکاری از دید پیمانکار و به صورت مستقل ، به عنوان یکی از مدارهای اصلی سیستم حسابداری عملیات مرتبط با پروژه ها و قراردادها را پیش می برد. در تعریف پیمانکاری می توان گفت پیماکاری به صورت نوعی تعهد و مسئولیت پذیری در قبال یک پروژه که به صورت حرفه ای انجام می گیرد، تعریف می شود.

???? شخص پیمانکار یا شرکت پیمانکاری شامل فرد یا افرادی است که هر کدام در زمینه ی مهارت، اطلاعات، دانش و توانایی بالایی در حوزه های مختلف اند بنابراین می توان از پیمانکاری به عنوان روشی برای به انجام رساندن فعالیت های معین نام برد که در آن با افراد حقیقی و حقوقی قرارداد بسته می شود. در حسابداری پیمانکاری، اسناد و اطلاعاتی مربوط به هزینه و درآمد وجود دارند که باید به طور دقیق بررسی شوند و همچنین در این  حیطه لازم است تمام فعالیت ها محاسبه شوند به همین دلیل تمام پیمانکارها به حسابداری نیاز دارند که حسابرسی ها را انجام دهد و به آن حسابدار پیمانکار گفته می شود.

[gravityform id="3" title="true" description="true" ajax="true"]

در نظر داشته باشید که از وظایف حسابدار پیمانکار است که در مورد قوانین قرارداد های پیمانکاری، پیمان های ارزی و قوانین مالیاتی اطلاعات و دانش کافی داشته باشد و بتواند چنین اطلاعاتی را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد.

می‌توان گفت بدون این نوع حسابداری، فعالیت‌های پیمانکاران به نتیجه و سرانجام مطلوبی نخواهد رسید؛ حتی ممکن است باعث لغو پروژه شود. این حسابداران باید بر تمام قوانین پیمانکاری  و سیستم پیمانکاری احاطه داشته باشند.

انواع قراردادهای حسابداری پیمانکاری چیست؟

انواع مختلفی از قراردادهای حسابداری پیمانکاری وجود دارد و این قراردادها در نوع شرکت، نحوه پرداخت هزینه ها، نوع پروژه و و... با یکدیگر تفاوت خواهند داشت. حال در اینجا انواعی از قراردادهای حسابداری پیمانکاری شرح داده شده است:

☑️ قراردادهای دائمی

☑️ قراردادهای پرداخت کلی

☑️ قراردادهای ساخت و توسعه

☑️ قراردادهای مدیریت پروژه

☑️ قراردادهای سنجشی

☑️ قراردادهای مدیریتی

☑️ قراردادهای طراحی و ساخت

وظایف حسابدار پیمانکاری

در توضیحی که در خصوص وظایف حسابدار پیمانکاری داده می شود باید اندازه و سطح شرکت مورد نظر را مورد توجه قرار داد چرا که از ابتدایی ترین وظایف یک حسابدار رسیدگی به حساب های مالی و انجام امور اولیه حسابداری است. از وظایف حسابدار پیمانکار این است که فعالیت ها را بر طبق اصول حسابداری و از نظر پیمانکاری، گزارش دهی، کنترل و همکاری بررسی کند و برخی از آنها را پیش از آغاز پروژه باید انجام دهد.

سایر وظایف حسابدار پیمانکاری به شرح زیر می باشد:

☑️ ثبت هزینه‌ها

☑️ تفکیک پروژه‌ها نسبت به هزینه آن‌ها،

☑️ ثبت اسناد تنخواه،

☑️ ثبت حسابداری پیمانکاری دست دوم،

☑️ ثبت دفاتر قانونی پیمانکاری،

☑️ طراحی کدینگ حسابداری پیمانکاری

☑️ ثبت پیش دریافت‌ها،

☑️ ثبت ضمانت نامه‌های دریافتی و پرداختی

☑️ انتخاب روش حسابداری

???? از مهم ترین وظایف یک حسابدار پیمانکاری همچنین این است که لیستی از مخارج و هزینه های پیمانکاری تهیه و آن را به کارفرما تحویل دهد. حسابدار پیمانکار باید ثبت های حسابداری پیمانکاری را نیز به درستی وارد کند. همچنین حسابدار پیمانکاری باید جمع بندی مالی هر پروژه را انجام داده و لیستی از بدهکاران و بستانکاران و همچنین چک های دریافتی و پرداختی پروژه ارائه دهد. مواردی که به انبار وارد یا از آن خارج می شوند باید تحت کنترل حسابدار پیمانکاری باشد تا اگر از او خواسته شد که به پروژه ها نظارت کند بتواند برآورد میان سود و زیان را انجام دهد. ارتباط با مدیران و حسابرسان های مستقل نیز باید توسط حسابدار پیمانکاری مورد توجه واقع شود چرا که اطلاعات و صورت حساب های مالی سایر حسابدارها می تواند کمک بزرگی در تهیه گزارشات برای حسابدار پیمانکاری محسوب می شود.

رویه های مهم حسابداری پیمانکاری

حسابداری پیمانکاری به واسطه راه و روش به دو قسمت تقسیم می شود. در حالی که هر کدام از این روش ها نیز  مراحلی مختص خود دارند. اما در نهایت به یک هدف مشترک می رسند که همان محاسبه دقیق و درست قیمت ها و هزینه هاست. زمانی که کارفرما می خواهد هزینه ها را به پیمانکار پرداخت کند این روش ها را بکار می گیرد.

حسابداری پیمانکاری درصد پیشرفت کار

اگر می خواهید طریقه استفاده از این روش را بدانید باید اطلاعاتی در مورد انواع قرارداد ها داشته باشید. پیمانکار در این روش وظیفه دارد تا تمام مخارج و هزینه ها در دوره زمانی مشخص لیست کند و در اختیار کارفرما قرار دهد. در این بازه زمانی باید مقداری از کار انجام شده باشد. اقساط می تواند توافقی کم یا زیاد شود. طبق این روش اگر عمل کنید در بازه زمانی که درصد پیشرفت کار به خوبی پیش رفته باشد و پیمانکار به انتهای کار نزدیک شده باشد، لیست هزینه ها و صورت وضعیت پروژه را به دست کارفرما می رساند. سود ناخالصی که از طریق این پیمان به دست آمده نیز باید در پایان دوره مالی به هزینه ها اضافه شود. در این قراردادها کارفرما هزینه ها را منطبق با مبلغ توافق شده در قرارداد می پردازد. حسابداری پیمانکاری درصد پیشرفت کار برای هم برای پیمانکار و هم برای کارفرما مزایای دارد. یکی از مزایای این روش برای کارفرما این است که مطمئن می شود که پروژه توسط پیمانکار انجام می شود. این روش کارفرما را به پرداخت یکباره ملزم نمی کند. کارفرما می تواند مخارج و هزینه ها را با اقساط به پیمانکار پرداخت کند. این روش برای پیمانکار این مزیت را دارد که احتمال نوسانات بازار ارز و تغییر قیمت ها را کاهش دهد. پیمانکار می تواند با استفاده از این روش سود ناخالص را بر روی هزینه های ماهانه بیاورد.

حسابداری پیمانکاری روش کار تکمیل شده

در این روش، پیمانکار سود ناخالص و درآمد این قرارداد را همان لحظه به کارفرما می دهد و از او دریافت می کند. هزینه ها را می تواند بعد از پایان کار یا انجام بخش زیادی از کار دریافت کند. این روش نیز برای دو طرف مزایایی دارد که عبارت است از اینکه سود ناخالص زمانی مشخص می شود که پروژه تمام شده باشد. اما این موضوع در قراردادهای دراز مدت به دلیل اینکه سود ناخالص چند سال در یک سال مالی پرداخت می شود ممکن است ضریب مالیاتی را برای پیمانکار به همراه داشته باشد. در این وضعیت پیمانکار ممکن است از طریق ضریب مالیاتی دچار  پرداخت مالیات بر درآمد زیادی شود. 

شیوه انجام حسابداری در قراردادهای پیمانکاری

???? در قراردادهای پیمانکاری طریقه وصول چک ها و پرداخت هزینه ها از طریق توافقاتی میان پیمانکار و کارفرما مشخص می گردد و در اینجا نقش حسابدار پیمانکاری پررنگ تر خواهد شد که رسیدگی به امور مالی، هزینه ها و معاملات مخارج را بر عهده دارد. آنچه که در انتخاب روش حسابداری در قراردادهای پیمانکاری حائز اهمیت است، نوع قراردادی است که میان کارفرما و پیمانکار بسته می شود از این رو اطلاعات و جزییاتی در خصوص قراردادهای خدماتی، ساختمانی، عمرانی و پروژه ای در اختیار حسابداران پیمانکاری قرار می گیرد تا بتوانند از این طریق تصیمی گیری در مورد روش حسابداری را به درستی انجام دهد.

در نظر داشتن کارآمد بودن و موثر بودن شیوه ی حسابداری برای حسابداران پیمانکاری بسیار مهم است بنابراین لازم است که حسابدار از روش های مرتبط با پروژه های پیمانکاری اطلاع کافی داشته باشد و بداند که در میان کار نمیتواند روش خود را تغییر دهد. به همین دلیل اگر روش حسابداری نامناسب انتخاب شود، پروژه با مشکل مواجه خواهد شد. در نتیجه باید قبل از شروع پروژه، بهترین روش برای محاسبه مخارج و درآمدها انتخاب شود.

خلاصه مقاله

آنچه که در حسابداری پیمانکاری مورد توجه قرار می گیرد رسیدگی به امور مالی در پروژه های پیمانکاری میان یک شرکت پیمانکاری و کارفرما است که باید به صورت دقیق مورد بررسی قرار گیرد و حسابدار پیمانکاری نیز باید اطلاعات و مهارت کافی در این زمینه داشته باشد تا بتواند بهترین مشاوره ها را در خصوص انواع قرارداد و هزینه ها به مدیر پروژه بدهد. در این مقاله سعی شد تا پاسخ جامعی به پرسش حسابداری پیمانکاری چیست؟ داده شود. در صورت وجود هر گونه ابهام و یا سوال با مشاوران شرکت نرم افزار حسابداری طلوع پدیده تماس حاصل فرمایید.

منبع: سایت نرم افزار حسابداری طلوع پدیده و حسابداری پیمانکاری چیست؟